تراپ یا تله بخار ترمودینامیکی چیست؟

تراپ ترمودینامیکی یا همان تله بخار ترمودینامیکی (در زبان انگلیسی: Thermodynamic Trap) به اسم‌های متفاوتی در میان صنعتگران شناخته شده از جمله: ترمودینامیکی –  TD y type- هفت‌تیری – فشنگی و عناوینی دیگر.

این نوع شیرها عملکرد خودکار اما ساده‌ای دارند. تنها قطعه‌ی متحرک این شیر یک دیسک است که در بالای سطح صاف و در قسمت فوقانی تله بخار قرار می‌گیرد.

فشار ورودی در ابتدای راه اندازی و اتصال این شیر، دیسک موجود در آن را به سمت بالا فشار می‌دهد و کندانس سرد به همراه هوا از حلقه‌ی داخلی وارد تله بخار می‌شود. تخلیه پس از آن از طریق سوراخ خروجی انجام می‌شود. البته برخی از این شیرهای تراپ یا تله بخار ترمودینامیکی فاقد سوراخ تخلیه هستند.

با رسیدن کندانس داغ و در اثر کاهش فشار در خروجی تراپ بخار با سرعتی بسیار بالا از آن عبور می‌کند. این افزایش سرعت باعث می‌شود یک خلا یا فشار کم هوا در زیر دیسک موجود در شیر به وجود آید. بنابراین دیسک به سمت پایین و به طرف نشیمنگاه شیر کشیده می‌شود.

در همین لحظه است که بخار فلاش در بالای دیسک متراکم می‌شود و دیسک را به سمت نشیمنگاه فشار می‌دهد. همانطور که مشخص است تا زمانی که فشار بخش بالای دیسک موجود در تراپ یا تله بخار ترمودینامیکی زیاد باشد، نیروی واردشده از سمت بالا به دیسک هم بیشتر است و تا زمانی که کاهش فشار بخار فوقانی رخ ندهد، در اثر کندانس شدن آن تراپ بسته می‌ماند.

پس از سرمایش و کاهش فشار فوقانی آنچه رخ می‌دهد این است که دیسک متحرک موجود در تراپ دوباره به سمت بالا حرکت می‌کند و کندانس تخلیه می‌شود. بنابراین پرواضح است که زمان و تعداد باز و بسته شدن تراپ یا تله بخار ترمودینامیکی به دمای بخار و شرایط محیطی بستگی دارد. البته بیشتر شیرهای تراپ چیزی حدود ۲۰ تا ۴۰ ثانیه بسته هستند و سپس باز می‌شوند.

البته این موضوع را هم باید در نظر داشت که کارکردی خارج از این محدوده‌ی زمانی ممکن است به علت دمای پایین، رطوبت و یا شدت باد در هوای محیط اطراف باشد، در این صورت است که استفاده از کلاهک عایق‌کاری مخصوص در قسمت بالای شیر راهکاری است برای کاهش میزان باز و بسته شدن آن.